IMG_9903

De stichting Dorp en Natuur is 45 jaar geleden opgericht om te voorkomen dat plannen voor grootschalige nieuwbouw de kernwaarden van Amerongen en Leersum (dorpskarakter, rust, ruimte en groen) zouden aantasten. Deze kernwaarden worden tegenwoordig niet meer zo zichtbaar bedreigd. Echter de sluipende aantasting van het uiterlijk van de dorpen en ommelanden wordt door de stichting nog wel als een risico gezien. Om zich actief in te kunnen zetten voor het behoud en de versterking van het landschap in en om Amerongen en Leersum wil de stichting graag weten wat de bewoners tegenwoordig als belangrijke kernwaarden zien. Ze vinden het daarom zinvol om met elkaar in gesprek te gaan over de mooie en lelijke plekken van Amerongen en Leersum en te discussiëren over de invloed van allerlei ontwikkelingen op het landschap.

Als eerste stap in dit proces is een fotowedstrijd georganiseerd waarbij gevraagd is om foto’s in te sturen van mooie en lelijke plekken. Dit leverde 109 foto’s op waaruit al een duidelijk beeld ontstond van de mooiste plekken in de omgeving en de potentiële bedreigingen. Deze foto’s laten zien welke plekken of objecten de bewoners mooi of lelijk vinden, maar ze vertellen niet altijd het verhaal daarachter. Juist de argumenten die ten grondslag liggen aan de toekenning van mooi of lelijk zijn voor de stichting van belang als ze in gesprek willen gaan met eigenaren, ondernemers en overheden.

In aanvulling op de fotowedstrijd is dan ook een discussie avond georganiseerd. Het belangrijkste doel hiervan was om de resultaten van de fotowedstrijd verder aan te vullen en inzicht te krijgen in de argumenten van verschillende bewoners. De uitdaging voor de organisatie was om de discussie los te krijgen van een persoonlijke opsomming van mooie en lelijke plekken en om juist inzicht te krijgen in de achterliggende redenen en de mate waarin die door de bewoners worden gedeeld. We hadden er daarom gekozen om de discussie in te leiden met een presentatie door de studenten landschapsarchitectuur Francis Schaefers en Anne van Schaijk. De discussies werden begeleid door studenten van de opleiding Landschapsarchitectuur en Ruimtelijke Planning, die met hun expertise en kritische vragen de bewoners hielpen om telkens vanuit een ander perspectief naar het landschap te kijken.

Deze opzet werkte erg goed. Francis wist met zijn presentatie de bewoners vanuit hun beleving van het landschap te laten kijken door de ogen van een Landschapsarchitect. Zijn belangrijkste boodschap was dat de beleving van een bepaalde plek of een bepaald object mede afhangt van het samenspel van objecten en structuren in de omgeving en de openheid en geslotenheid die daarmee ontstaat. Dit verhaal werkte heel inspirerend en in de de daaropvolgende groepsdiscussies waren zichtlijnen en de wisselwerking tussen de open essen en het gesloten bos dan ook veel besproken thema’s. Erg leuk was ook om te zien dat de discussie zich niet alleen richtte op het landschap, maar ook op het belang van samenwerking en de dorpsgemeenschap als basis voor het gesprek met andere partijen. Het behouden van natuur en landschap betekent niet dat er geen ontwikkelingen maar plaats vinden. Nu de belangrijkste kernwaarden benoemd zijn is het de uitdaging die te vertalen naar een strategie waarmee op een juiste wijze geanticipeerd kan worden op nieuwe ontwikkelingen.